Introductie tot het FRA

De Europese Unie heeft het Bureau voor de grondrechten (Fundamental Rights Agency, FRA) opgericht om de EU-instellingen en -lidstaten te voorzien van onafhankelijke, op feiten gebaseerde assistentie en expertise op dit gebied. Het FRA is een onafhankelijk EU-orgaan, gefinancierd uit de begroting van de Unie.

Wat doen we?

1) Grootschalige enquêtes

  • De eerste enquête in de hele EU over ervaringen van migranten en etnische minderheden met discriminatie en slachtofferschap (EU-MIDIS): 23 500 mensen uit immigranten- en etnische-minderheidsgroepen.
  • De grootste enquête tot nu toe over gendergerelateerd geweld tegen vrouwen in alle EU-lidstaten: 42 000 vrouwen.
  • De grootste enquête tot nu toe in de hele EU over discriminatie en haatmisdrijven tegen lesbiennes, homoseksuelen, biseksuelen en transseksuelen: 93 000 LHBT’s.
  • Een enquête over de leefomstandigheden en discriminatie van Roma: 85 000 mensen.
  • Een enquête over antisemitisme: 6 000 joden.

2) Vergelijkend juridisch of sociaal onderzoek

  • Slachtofferhulpdiensten in de EU: een overzicht en beoordeling van de rechten van slachtoffers in de praktijk.
  • Haatmisdrijven in de EU.
  • Rechtsmiddelen op het gebied van gegevensbescherming.
  • Toegang tot justitie.
  • Kinderen en justitie.
  • Grondrechten van irreguliere migranten in de EU.
  • Grondrechten van personen met een verstandelijke handicap en mensen met psychische gezondheidsproblemen.
  • Participatie van mensen met een handicap in de politiek.

3) Handboeken voor juridische beroepsbeoefenaars

Deze handboeken presenteren EU-wetgeving en -jurisprudentie op een toegankelijke manier. Het FRA behandelde de volgende onderwerpen:

  • asiel, grenzen en immigratie;
  • gegevensbescherming;
  • non-discriminatie.

Het FRA organiseert ook een jaarlijkse conferentie over grondrechten. De conferentie brengt 300 tot 400 toonaangevende belanghebbenden samen, van Europese tot nationale en lokale instellingen en maatschappelijke organisaties en medewerkers, om specifieke kwesties te bespreken, bijvoorbeeld grondrechten en migratie naar de EU (2014), haatmisdrijven (2013), toegang tot justitie in tijden van bezuiniging (2012), grondrechten van illegale migranten (2011) en de rechten van het kind (2010).

Met wie werken we?

Het FRA onderhoudt nauwe banden met belanghebbende instellingen en organisaties op alle niveaus:

  • het Europees Parlement, de Raad van de Europese Unie, de Europese Commissie en EU-agentschappen;
  • nationale overheden, voornamelijk via het netwerk van nationale verbindingsofficieren, die voor het FRA fungeren als contactpunten in de lidstaten, en via thematische werkgroepen voor Roma en haatmisdrijven;
  • vertegenwoordigers van lidstaten, die worden samengebracht voor de ontwikkeling van goede praktijken die op nationaal niveau ten uitvoer moeten worden gelegd;
  • internationale organisaties, zoals de Raad van Europa, de Verenigde Naties en de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE);
  • maatschappelijke organisaties, academische instellingen, instanties voor gelijke behandeling en nationale mensenrechten-instellingen.

Het FRA organiseert kleinere bijeenkomsten met gouvernementele deskundigen en andere belanghebbenden om de follow-up van de onderzoeksresultaten van het FRA te stimuleren. Deze bijeenkomsten brengen kennis bijeen en onderstrepen veelbelovende praktijken waarmee specifieke uitdagingen op het gebied van grondrechten kunnen worden aangepakt.

Het FRA voert een gestructureerde dialoog met het maatschappelijk middenveld via het platform voor de grondrechten. Het platform is het kanaal van het Bureau voor samenwerking en informatie-uitwisseling met bijna 400 maatschappelijke organisaties in de hele EU die talloze grondrechtenkwesties aanpakken. Het platform brengt diverse groepen van actoren samen op Europees, nationaal en lokaal niveau. Het is een uniek forum dat een werkelijk Europees debat over grondrechten mogelijk maakt. Het platform komt eens per jaar samen.

Waar werken we aan?

Een meerjarenkader, dat een periode van vijf jaar bestrijkt, legt de negen thematische werkterreinen van het FRA vast:

  • toegang tot justitie;
  • slachtoffers van misdrijven, met inbegrip van genoegdoening voor slachtoffers;
  • de informatiemaatschappij en in het bijzonder eerbiediging van het privéleven en bescherming van persoonsgegevens;
  • integratie van de Roma;
  • justitiële samenwerking, met uitzondering van strafzaken;
  • rechten van het kind;
  • discriminatie;
  • immigratie en integratie van migranten, visum- en grenscontrole en asiel;
  • racisme, vreemdelingenhaat en daarmee samenhangende intolerantie.

Deze gebieden vormen het kader voor de verschillende projecten van het Bureau.

Het Europees Parlement, de Raad van de EU en de Europese Commissie kunnen het Bureau om onderzoek of advies verzoeken over een bepaald onderwerp dat buiten het werkprogramma valt, ook in het kader van wetgevingsprocedures. De lidstaten kunnen het FRA om vergelijkende gegevens en informatie verzoeken als input voor nationale beleidsontwikkeling.

Hoe worden de activiteiten van het FRA gewaardeerd?

EU- en nationale instellingen verwijzen regelmatig naar gegevens, adviezen en verslagen van het FRA, zoals in:

  • het jaarlijks verslag van het Europees Parlement over de situatie van de grondrechten en talrijke resoluties van het Parlement over verschillende grondrechtenkwesties;
  • de conclusies van de Raad over het bestrijden van haatmisdrijven en geweld tegen vrouwen;
  • de mededeling van de Europese Commissie over integratie van de Roma en haar strategie voor de preventie van mensenhandel;
  • het verslag van de Algemene Vergadering van de VN over racisme;
  • de parlementaire discussies in elf lidstaten.

“De verslagen, die voorzien in vergelijkende en betrouwbare gegevens die alle lidstaten bestrijken, worden door de EU-instellingen zeer gewaardeerd. Dit soort verslagen vergelijkt de feitelijke situatie in verschillende lidstaten en ondersteunt de beleidsvorming op EU-niveau.”
(FRA’s onafhankelijke externe evaluatie 2012)

Wie zijn wij?

De directeur van het FRA leidt het Bureau en stuurt het aan. De raad van bestuur is verantwoordelijk voor de vaststelling van het werkprogramma van het Bureau, de goedkeuring van de begroting en het toezicht op de activiteiten. De raad bestaat uit onafhankelijke deskundigen – één per lidstaat – twee vertegenwoordigers van de Europese Commissie en één onafhankelijke deskundige aangewezen door de Raad van Europa. Het Bureau heeft ook een wetenschappelijk comité van externe deskundigen dat de kwaliteit van het werk waarborgt.

FRA-feiten

  • Directeur: Michael O’Flaherty
  • Opgericht: 2007
  • Locatie: Wenen (Oostenrijk)
  • Personeel: 113 plus stagiairs
  • Begroting: 21,2 miljoen euro
    Het FRA kost iedere Europese belastingbetaler 0,04 euro per jaar.
    73% van de begroting wordt besteed aan operationele activiteiten.