23
October
2018

Toepassing van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie in nationale wetgeving en beleidsvorming

Als een zeer actuele mensenrechtencatalogus die vele rechten omvat die in erkende
grondrechtenverklaringen niet terug te vinden zijn, ziet het Handvest er op papier zeer
goed uit. Wie vertrouwd is met de belangrijkste beginselen van EU-recht, kan doorgaans
snel vertellen dat het Handvest altijd bindend is voor de EU, en voor de lidstaten
enkel bindend is “wanneer zij het recht van de Unie ten uitvoer brengen”. Maar wat
betekent deze vaak genoemde formulering uit artikel 51 van het Handvest precies?

De realiteit is dat rechtsbeoefenaars vaak niet zeker zijn of het Handvest op een bepaalde situatie van toepassing is, en op welke manier het toegevoegde waarde biedt. Zelfs onder deskundigen wordt niet altijd goed begrepen wat al dan niet binnen het toepassingsgebied van het Handvest valt. Het is dan ook niet verwonderlijk dat tien jaar na de inwerkingtreding van het Handvest een evaluatie van de resultaten in de praktijk een gemengd beeld laat zien. Rechtsbeoefenaars — rechters, ambtenaren, wetgevers en beleidsmakers — verwijzen zelden naar het Handvest. Doen ze dit wel, dan zijn hun verwijzingen vaak oppervlakkig. Er heerst een zeker gevoel van aarzeling.