28
September
2022

Richtlijn (EU) 2017/541 inzake terrorismebestrijding - Effect op de grondrechten en fundamentele vrijheden - Samenvatting

Terreurdaden brengen het leven en de veiligheid van de bevolking in groot gevaar en het is voor staten een enorme uitdaging om hun burgers ertegen te beschermen. Daartegenover staat dat wetgeving, beleid en andere maatregelen ter bestrijding van terrorisme er direct of indirect toe kunnen leiden dat de grondrechten danig worden ingeperkt en negatieve gevolgen kunnen hebben voor individuen, groepen en de samenleving als geheel. Deze samenvatting bevat de belangrijkste bevindingen uit het verslag van het FRA over Richtlijn (EU) 2017/541 inzake terrorismebestrijding, het belangrijkste strafrechtelijke instrument op EU-niveau in de strijd tegen terrorisme.
Overzicht

De richtlijn werd in 2017 aangenomen om het hoofd te bieden aan de ontluikende terroristische dreiging die voornamelijk uitgaat van personen die naar het buitenland reizen met een terroristisch oogmerk en een bedreiging vormen bij hun terugkeer. Die personen worden meestal aangeduid als buitenlandse terroristische strijders. De richtlijn verplicht de lidstaten om nieuwe terrorismebestrijdende maatregelen te nemen, waaronder het strafbaar stellen van misdrijven zoals reizen met terroristisch oogmerk of training ontvangen voor terrorisme.

De richtlijn en het effect ervan op de grondrechten hebben veel publieke belangstelling gewekt. De Europese Commissie heeft het FRA verzocht om onderzoek te doen naar het effect van de richtlijn op de grondrechten en de fundamentele vrijheden, ter ondersteuning van haar eigen beoordeling van de richtlijn. Daarbij moest bijzondere aandacht uitgaan naar specifieke door de richtlijn ingevoerde wijzigingen ten opzichte van eerdere EUrechtsinstrumenten.

De bevindingen en adviezen die uit dit onderzoek voortvloeien, hebben tot doel ertoe bij te dragen dat de wetgeving, het beleid en andere maatregelen van de EU op het gebied van terrorismebestrijding in de hele Unie worden uitgevoerd met volledige inachtneming van de grondrechten..

De bevindingen van het FRA zijn voornamelijk gebaseerd op gesprekken met beroepsbeoefenaren en deskundigen die specifieke ervaring hebben met of gespecialiseerd zijn in terrorismebestrijding uit België, Duitsland, Frankrijk, Griekenland, Hongarije, Spanje en Zweden.

Het veldwerk werd onderbouwd met beperkt bureauonderzoek in alle 25 lidstaten die door de richtlijn gebonden zijn.