Article 15 - Freedom to choose an occupation and right to engage in work
Article 16 - Freedom to conduct a business
Article 17 - Right to property
Key facts of the case:
The applicant, a limited liability company, was fined in 2017, following a control, for running eight gambling machines in its premises which did not constitute a casino. The decision of the Head of Customs Office in Krakow was appealed and then upheld by the Director of the Customs Chamber in Krakow. The company then filed an appeal to the Regional Administrative Court in Krakow, which dismissed the appeal. The Court stressed, among others, that domestic provisions on the basis of which the fine was imposed did not violate rights enshrined in Articles 15-17 of the Charter, namely the freedom to choose an occupation and right to engage in work, the freedom to conduct a business and the right to property. A cassation appeal to the Supreme Administrative Court has been filed by the applicant against this ruling.
The 2009 Gambling Act reads that the functioning of gambling machines is allowed, following obtaining a concession (Article 6), only in casinos and pursuant to rules and conditions set out in the concession or by the provisions of law [Article 14(1)].
Key legal question raised by the Court:
The Court had to establish if Articles 6 and 14(1) of the Gambling Act are not in conflict with Articles 15-17 of the Charter, and whether they pass the proportionality test applicable to limitations of the Charter’s rights.
Outcome of the case:
The Court dismissed the cassation appeal of A. Sp. z o.o. z siedzibą w B.-B. concerning a financial penalty imposed by the Director of Customs Chamber in Krakow.
As emphasized by the Court, the Charter is a set of rights aimed at ensuring respect for human dignity, freedom, equality and solidarity, and the interpretation of its provisions should take this aim into account, but these rights are not absolute. Thus, the Charter allows for restrictions on the freedom to conduct a business if, inter alia, there is a breach of national law or practice. Therefore, national legislation that does not completely prohibit the organization of gambling, but only contains regulations aimed at reducing the availability of gambling and increasing control over this industry, cannot be considered as violating human rights and freedoms under the Charter.
‘Referring to the allegation of violation of Art. 15-17 of the EU Charter of Fundamental Rights, it should be noted firstly that the provision of Art. 15 of the Charter of Fundamental Rights concerns the right to choose an occupation and perform work, which means that the beneficiaries of those rights are natural persons who choose an occupation and pursue it. As a rule, such entities cannot include a legal person that does not have a profession, such as the applicant.’
(...)
‘Regarding the other two freedoms (Article 16 of the Charter - freedom to conduct a business and Article 17 of the Charter - regulating the right to property), it should be stated that the Charter is a set of rights aimed at guaranteeing respect for human dignity, freedom, equality and solidarity and its interpretation regulations should take this aim into account. The rights and freedoms guaranteed by the Charter are not absolute. Rights that guarantee superior freedoms, such as dignity, the right to life, the right to respect for one's physical and mental integrity, health protection or the right to liberty and personal security, should be given priority over economic rights. This is indicated by the Preamble that the Union is founded on the indivisible, universal values of human dignity, freedom, equality and solidarity; it is based on the principles of democracy and the rule of law. By establishing the citizenship of the Union and creating an area of freedom, security and justice, it places the individual at the center of its activities, emphasizes personal rights, but also the order in which the freedoms are governed by the EU Charter of Fundamental Rights.’
'Furthermore, it should be mentioned that the Charter itself provides for a possibility to impose restrictions with regard to the freedom to conduct a business and the right to property, by stating that the freedom to conduct a business in accordance with Union law and national laws and practices is recognised and that the use of property may be regulated by law in so far as is necessary for the general interest (and this is the case in this situation). The gambling industry carries a risk of players’ addiction, and its monitoring and limiting the availability of gambling, thus minimising its impact on the society, constitutes an aim recognised by the CJEU. Therefore, domestic legislation that does not prohibit entirely organising of gambling but only contains provisions aimed at decreasing the availability and expanding control over the sector, cannot be seen as violating rights and freedoms enshrined in the Charter (judgements of the Supreme Administrative Court: of 29 May 2018, case no II GSK 3167/17, of 18 December 2018, case no II GSK 5080/16). There is no reason, thus, to find a violation of Articles 15-17 of the Charter on the part of the court of the first instance, which applied the provisions of the Gambling Act.’
‘Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 15-17 Karty Praw Podstawowych UE wskazać należy po pierwsze, że przepis art. 15 Karty Praw Podstawowych dotyczy prawa wyboru zawodu i wykonywania pracy, co oznacza, że beneficjentami przyznanych nim praw są osoby fizyczne, które wybierają zawód i go wykonują. Do kręgu takich podmiotów z zasady nie może należeć osoba prawna, która zawodu nie posiada, tak jak skarżąca spółka.’
‘Odnośnie do dwóch pozostałych wolności (art. 16 Karty – wolność prowadzenia działalności gospodarczej oraz art. 17 Karty – regulującego prawo do własności) stwierdzić należy, że Karta stanowi zbiór praw mających na celu zagwarantowanie poszanowania godności ludzkiej, wolności, równości i solidarności i wykładnia jej przepisów winna uwzględniać ten cel. Przy czym prawa i wolności gwarantowane Kartą nie mają charakteru absolutnego. Należy przyznać prymat prawom gwarantującym wolności nadrzędne, takie jak: godność, prawo do życia, prawo do poszanowania swej integralności fizycznej i psychicznej, ochrona zdrowia czy prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego, nad prawami ekonomicznymi. Wskazuje na to Preambuła stanowiąca, że Unia jest zbudowana na niepodzielnych, powszechnych wartościach godności ludzkiej, wolności, równości i solidarności; opiera się na zasadach demokracji i państwa prawnego. Poprzez ustanowienie obywatelstwa Unii oraz stworzenie przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości stawia jednostkę w centrum swych działań, kładzie nacisk na prawa osobiste, ale także kolejność, w jakiej dane wolności są uregulowane w Karcie Praw Podstawowych UE.’
‘Ponadto podkreślić należy, że sama Karta przewiduje możliwość nakładania ograniczeń w odniesieniu do wolności prowadzenia działalności gospodarczej i prawa własności, stwierdzając, że istnieje "wolność prowadzenia działalności gospodarczej", ale "zgodnie z prawem wspólnotowym oraz ustawodawstwami i praktykami krajowymi", a także, że "korzystanie z własności może podlegać regulacji ustawowej, jeśli jest to konieczne ze względu na interes ogólny", a taka sytuacja ma miejsce w niniejszej sprawie. Ponieważ sektor hazardowy niesie ryzyko uzależnienia osób grających od hazardu, a jego monitorowanie i ograniczanie dostępności gier hazardowych, a co za tym idzie minimalizacja jego wpływu na społeczeństwo jest celem uznanym przez Trybunał Sprawiedliwości UE. Tak więc ustawodawstwo krajowe, które nie zakazuje całkowicie organizowania gier hazardowych, a jedynie zawiera regulacje mające na celu zmniejszenie dostępności do hazardu i zwiększenie kontroli nad branżą hazardową, nie może być uznane na naruszające prawa i wolności człowieka przewidziane w Karcie Praw Podstawowych (por. wyroki NSA z dnia 29 maja 2018 r., sygn. akt II GSK 3167/17, z dnia 18 grudnia 2018 r., sygn. akt II GSK 5080/16). Tym samym nie ma podstaw do uznania, że Sąd I instancji, stosując przepisy ustawy o grach hazardowych, naruszył art. 15-17 Karty Praw Podstawowych.’
