Skip to main content
Nederlands
×
Select site language
Български
Čeština
Dansk
Deutsch
Ελληνικά
English
Español
Eesti
Suomi
Français
Gaeilge
Hrvatski
Magyar
Italiano
Lietuvių
Latviešu
Malti
Nederlands
Polski
Português
Română
Slovenčina
Slovenščina
Svenska
Twitter
LinkedIn
Mastodon
Instagram
Facebook
YouTube
PeerTube
Newsletter
Top Menu
Over FRA
Samenwerking
Newsroom
Cookies
Contact
Custom Topbar
Search
×
Search the FRA website
menu-icon
Work on rights
Rechtspraak, rechten van slachtoffers en justitiële samenwerking
Slachtofferrechten
Rechten van de verdachte
Civiel recht
Justitiële samenwerking en rechtsstaat
Beveiliging
Bedrijfsleven en mensenrechten
Gelijkheid, non-discriminatie en racisme
Kinderen, jongeren en ouderen
Mensen met een handicap
Haatmisdrijf
Ras en etnische afstamming
Godsdienst en overtuiging
Roma
Geslacht, seksuele geaardheid en gender
Asiel, migratie en grenzen
Toegang tot asiel
Grenzen en informatiesystemen
Kinderbescherming
Irreguliere migratie, terugkeer en immigratiedetentie
Legale migratie en integratie
Mensenhandel en arbeidsuitbuiting
Gegevensbescherming, privacy en nieuwe technologieën
Kunstmatige intelligentie en big data
Grenzen en informatiesystemen
Gegevensbescherming
Onrechtmatige profilering
Steun voor mensenrechtensystemen en mensenrechtenverdedigers
Handvest van de grondrechten van de EU
Intergouvernementele mensenrechtensystemen
Nationale mensenrechtensystemen en -organen
Maatschappelijk middenveld
Het EU-Handvest van de grondrechten
Wat zijn grondrechten?
What is the EU Charter of Fundamental Rights?
Preambule
Titel I: Waardigheid
1 - De menselijke waardigheid
2 - Het recht op leven
3 - Het recht op menselijke integriteit
4 - Het verbod van folteringen en van onmenselijke of vernederende behandelingen of bestraffingen
5 - Het verbod van slavernij en dwangarbeid
Titel II: Vrijheden
6 - Het recht op vrijheid en veiligheid
7 - De eerbiediging van het privé-leven en van het familie
8 - De bescherming van persoonsgegevens
9 - Het recht te huwen en het recht een gezin te stichten
10 - De vrijheid van gedachte, geweten en godsdienst
11 - De vrijheid van meningsuiting en van informatie
12 - De vrijheid van vergadering en vereniging
13 - De vrijheid van kunsten en wetenschappen
14 - Het recht op onderwijs
15 - De vrijheid van beroep en het recht te werken
16 - De vrijheid van ondernemerschap
17 - Het recht op eigendom
18 - Het recht op asiel
19 - Bescherming bij verwijdering, uitzetting en uitlevering
Titel III: Gelijkheid
20 - Gelijkheid voor de wet
21 - Non-discriminatie
22 - Verscheidenheid van cultuur, godsdienst en taal
23 - De gelijkheid van vrouwen en mannen
24 - De rechten van het kind
25 - De rechten van ouderen
26 - De integratie van personen met een handicap
Titel IV: Solidariteit
27 - Het recht op informatie en raadpleging van de werknemers binnen de onderneming
28 - Het recht op collectieve onderhandelingen en op collectieve actie
29 - Het recht op toegang tot arbeidsbemiddeling
30 - Bescherming bij kennelijk onredelijk ontslag
31 - Rechtvaardige en billijke arbeidsomstandigheden en -voorwaarden
32 - Het verbod van kinderarbeid en de bescherming van jongeren op het werk
33 - Het beroeps
34 - Sociale zekerheid en sociale bijstand
35 - De gezondheidszorg
36 - De toegang tot diensten van algemeen economisch belang
37 - Milieubescherming
38 - Consumentenbescherming
Titel V: Burgerschap
39 - Actief en passief kiesrecht bij de verkiezingen voor het Europees Parlement
40 - Actief en passief kiesrecht bij de gemeenteraadsverkiezingen
41 - Recht op behoorlijk bestuur
42 - Recht van inzage in documenten
43 - Europees Ombudsman
44 - Recht van petitie
45 - Vrijheid van verkeer en van verblijf
46 - Diplomatieke en consulaire bescherming
Titel VI: Rechtspleging
47 - Recht op een doeltreffende voorziening in rechte en op een onpartijdig gerecht
48 - Vermoeden van onschuld en rechten van de verdediging
49 - Legaliteitsbeginsel en evenredigheidsbeginsel inzake delicten en straffen
50 - Recht om niet tweemaal in een strafrechtelijke procedure voor hetzelfde delict te worden berecht of gestraft
Titel VII: Algemene bepalingen
51 - Toepassingsgebied
52 - Reikwijdte en uitlegging van de gewaarborgde rechten en beginselen
53 - Beschermingsniveau
54 - Verbod van misbruik van recht
Tools
EU Fundamental Rights Information System - EFRIS
Criminal detention database
Anti-Muslim hatred database
Case-law database
Charterpedia
FRA e-learning platform
Data visualisation
Equality data collection: promising practices
Fighting hate crime: promising practices
Producten
About FRA
Who we are
Structure of FRA
Management Board
Management Board members
Management Board meeting documents
Executive Board
Scientific Committee
Scientific Committee members
Director
Management team
What we do
Research and data
Capacity-building
Advising
Convening people
FRA for children
What are my rights?
Where do my rights come from?
Areas of work
Multi-annual Framework 2007-2022
Work Programme
Archive
Annual Activity report
Archive
Projects
Working at FRA
Vacancies and selections
Previous vacancies
What we offer
Work-life balance
Application instructions
Seconded National Experts
Traineeship
Procurement
Ongoing procedures
Closed procedures
Contracts awarded
Finance and budget
Financial Rules
Financial documents
Inzage in documenten
Access to documents
Aanvraag voor toegang tot documenten
Data protection within FRA
Records registry
Cooperation
EU-instellingen en andere organen
European Parliament
Council of the European Union
European Commission
EU agencies
European Committee of the Regions
European Economic and Social Committee
European Ombudsman
EU CRPD Framework
Promotion
Protection
Monitoring
Review process
Resources
Lidstaten van de EU
National Liaison Officers
National Parliaments
Raad van Europa
Maatschappelijk middenveld en platform voor de grondrechten
Activities
Civic space
Platform library
How to register
Nationale mensenrechteninstituten, gelijkheidsorganen en ombudsinstellingen
VN, OVSE en andere internationale organisaties
EEA and Norway Grants
Newsroom
News
Press releases
Events
Past Events
FRA products 2024
FRA products 2023
FRA products 2022
FRA products 2021
FRA Products 2020
FRA Products 2019
Multimedia
Videos
Infographics
Podcasts
Speeches
Press packs
EU LGBTIQ survey - Press pack
Fundamental Rights Survey
EU LGBTI survey II
From institutions to community living for persons with disabilities: perspectives from the ground
Second European Union Minorities and Discrimination Survey – Main results
Second European Union Minorities and Discrimination Survey (EU-MIDIS II) Muslims
Together in the EU: Promoting the participation of migrants and their descendants
Second European Union Minorities and Discrimination Survey (EU-MIDIS II) Roma
Severe labour exploitation in the EU
Child-friendly justice – perspectives and experiences of professionals: Press pack
Fundamental rights at EU borders
Violence against women press pack
Jewish people’s experiences and perceptions of hate crime, discrimination and antisemitism
EU LGBT Press pack
Child-friendly justice – perspectives and experiences of children
Newsletter
Log in
Main menu
Work on rights
Work on rights
Rechtspraak, rechten van slachtoffers en justitiële samenwerking
Slachtofferrechten
Rechten van de verdachte
Civiel recht
Justitiële samenwerking en rechtsstaat
Beveiliging
Bedrijfsleven en mensenrechten
Gelijkheid, non-discriminatie en racisme
Kinderen, jongeren en ouderen
Mensen met een handicap
Haatmisdrijf
Ras en etnische afstamming
Godsdienst en overtuiging
Roma
Geslacht, seksuele geaardheid en gender
Asiel, migratie en grenzen
Toegang tot asiel
Grenzen en informatiesystemen
Kinderbescherming
Irreguliere migratie, terugkeer en immigratiedetentie
Legale migratie en integratie
Mensenhandel en arbeidsuitbuiting
Gegevensbescherming, privacy en nieuwe technologieën
Kunstmatige intelligentie en big data
Grenzen en informatiesystemen
Gegevensbescherming
Onrechtmatige profilering
Steun voor mensenrechtensystemen en mensenrechtenverdedigers
Handvest van de grondrechten van de EU
Intergouvernementele mensenrechtensystemen
Nationale mensenrechtensystemen en -organen
Maatschappelijk middenveld
Het EU-Handvest van de grondrechten
Het EU-Handvest van de grondrechten
Wat zijn grondrechten?
What is the EU Charter of Fundamental Rights?
Preambule
Titel I: Waardigheid
1 -
De menselijke waardigheid
2 -
Het recht op leven
3 -
Het recht op menselijke integriteit
4 -
Het verbod van folteringen en van onmenselijke of vernederende behandelingen of bestraffingen
5 -
Het verbod van slavernij en dwangarbeid
Titel II: Vrijheden
6 -
Het recht op vrijheid en veiligheid
7 -
De eerbiediging van het privé-leven en van het familie
8 -
De bescherming van persoonsgegevens
9 -
Het recht te huwen en het recht een gezin te stichten
10 -
De vrijheid van gedachte, geweten en godsdienst
11 -
De vrijheid van meningsuiting en van informatie
12 -
De vrijheid van vergadering en vereniging
13 -
De vrijheid van kunsten en wetenschappen
14 -
Het recht op onderwijs
15 -
De vrijheid van beroep en het recht te werken
16 -
De vrijheid van ondernemerschap
17 -
Het recht op eigendom
18 -
Het recht op asiel
19 -
Bescherming bij verwijdering, uitzetting en uitlevering
Titel III: Gelijkheid
20 -
Gelijkheid voor de wet
21 -
Non-discriminatie
22 -
Verscheidenheid van cultuur, godsdienst en taal
23 -
De gelijkheid van vrouwen en mannen
24 -
De rechten van het kind
25 -
De rechten van ouderen
26 -
De integratie van personen met een handicap
Titel IV: Solidariteit
27 -
Het recht op informatie en raadpleging van de werknemers binnen de onderneming
28 -
Het recht op collectieve onderhandelingen en op collectieve actie
29 -
Het recht op toegang tot arbeidsbemiddeling
30 -
Bescherming bij kennelijk onredelijk ontslag
31 -
Rechtvaardige en billijke arbeidsomstandigheden en -voorwaarden
32 -
Het verbod van kinderarbeid en de bescherming van jongeren op het werk
33 -
Het beroeps
34 -
Sociale zekerheid en sociale bijstand
35 -
De gezondheidszorg
36 -
De toegang tot diensten van algemeen economisch belang
37 -
Milieubescherming
38 -
Consumentenbescherming
Titel V: Burgerschap
39 -
Actief en passief kiesrecht bij de verkiezingen voor het Europees Parlement
40 -
Actief en passief kiesrecht bij de gemeenteraadsverkiezingen
41 -
Recht op behoorlijk bestuur
42 -
Recht van inzage in documenten
43 -
Europees Ombudsman
44 -
Recht van petitie
45 -
Vrijheid van verkeer en van verblijf
46 -
Diplomatieke en consulaire bescherming
Titel VI: Rechtspleging
47 -
Recht op een doeltreffende voorziening in rechte en op een onpartijdig gerecht
48 -
Vermoeden van onschuld en rechten van de verdediging
49 -
Legaliteitsbeginsel en evenredigheidsbeginsel inzake delicten en straffen
50 -
Recht om niet tweemaal in een strafrechtelijke procedure voor hetzelfde delict te worden berecht of gestraft
Titel VII: Algemene bepalingen
51 -
Toepassingsgebied
52 -
Reikwijdte en uitlegging van de gewaarborgde rechten en beginselen
53 -
Beschermingsniveau
54 -
Verbod van misbruik van recht
Tools
Tools
EU Fundamental Rights Information System - EFRIS
Criminal detention database
Anti-Muslim hatred database
Case-law database
Charterpedia
FRA e-learning platform
Data visualisation
Equality data collection: promising practices
Fighting hate crime: promising practices
Producten
Search
×
Search the FRA website
Zoeken
You are here
Home
Trade in parts of the human body
Trade in parts of the human body
Author(s)
Hanke Bruins Slot
Publication Year
2019
Hanke Bruins Slot notices that hundreds of skulls have been bought from the United States for research purposes. She wonders whether the commercial aspects of this transaction are contrary to the prohibition to use the human body and parts of the human body for commercial purposes, as laid down in Art. 3 of the Charter. The Minister of Public Health, Welfare and Sports states that this article does not contain an absolute prohibition and that it is not addressed to citizens and companies, but to institutions of the European Union and Member States. In any case, informed consent and altruistic reasons on the part of the person who donates his or her body or part thereof, are predominant for the Minister.
Quote: "Vraag 5
In hoeverre is artikel 3 van het Handvest van de Grondrechten van de Europese Unie op de handel in lichaamsdelen zoals beschreven in het desbetreffende item van toepassing, waarin staat er een verbod is om het menselijk lichaam en bestanddelen daarvan als zodanig als bron van financieel voordeel aan te wenden? Als dit artikel niet van toepassing is, waarom dan niet?
Antwoord 5
Artikel 3 van het Handvest van de Grondrechten van de Europese Unie (hierna: Handvest) omvat het recht op lichamelijke en menselijke integriteit. Het tweede lid bepaalt dat in het kader van de geneeskunde en de biologie onder andere in acht moet worden genomen de vrije en geïnformeerde toestemming van de betrokkene en het verbod om het menselijk lichaam en bestanddelen daarvan als zodanig als bron van financieel voordeel aan te wenden. Het beginsel bevat geen absoluut verbod op commerciële handelingen met lichaamsmateriaal.
Artikel 3 richt zich, net zoals andere bepalingen van het Handvest, niet rechtstreeks tot burgers of bedrijven. De bepalingen van het Handvest zijn gericht tot de instellingen, organen en instanties van de Unie en tot de lidstaten. Anders dan internationale grondrechtenverdragen zoals met name het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, bevat het Handvest een algemene beperking ten aanzien van de toepasselijkheid op het handelen van de lidstaten. Er moet namelijk sprake zijn van het uitvoeren van Europese regelgeving. In de hierboven beschreven situatie waarbij het gaat om het door burgers (in de Verenigde Staten) bij leven bestemmen van het lichaam voor (ontleding in het belang van) doelen als wetenschappelijk onderzoek, bevat het Unierecht echter geen regels. Om die reden is deze bepaling van het Handvest op de onderhavige casus strikt genomen niet van toepassing.
Wel onderschrijf ik het uitgangspunt van artikel 3 ten zeerste, namelijk dat lichaamsmateriaal afkomstig is uit vrijwillige en onbetaalde donaties. Het bieden van een vergoeding aan de donor voor de door hem in verband met de donatie gemaakte onkosten (zoals een reiskostenvergoeding) staat hieraan niet in de weg. Hier gaat immers geen financiële prikkel vanuit. Zoals ik heb aangegeven in mijn antwoord op vraag 3 staan voor mij de geïnformeerde toestemming en de altruïstische daad voorop. Dit omvat ook het geven van informatie over commerciële handelingen met lichaamsmateriaal en over eventuele daarmee gepaarde gaande winst."
Translated quote: "Question 5
To what extent does Article 3 of the Charter on the Fundamental Rights of the European Union on the trade in parts of the human body apply in this case, this Article stating that there is a prohibition to use the human body and parts thereof as a source of commercial gain? If this Article does not apply, why not?
Answer 5
Article 3 of the Charter on the Fundamental Rights of the European Union (hereinafter: the Charter) implies the right to physical and human integrity. The second paragraph states that, in the frameowerk of medicine and biology, the free and informed consent of the person involved should, amont other things, be taken into account, and the prohibiton to use the human body and parts thereof as such as a source of financial gain. The principle does not contain an absolute prohibition to use the material of the body.
Article 3 does not address citizens or companies directly, just as the other stipulations of the Charter. The stipulations of the Charter address institutions, organs and institutes of the European Union and Member States. Other than other international human rights treaties, such as in particular the European Convention on Human Rights, the Charter contains a general restriction as to the application to acts of Member States. This is proven by the fact that European legislation should be implemented. In the situation mentioned above, in which citizens (in the United States) designate, during their lives, their body (for the dissection in the interest of and) to aims such as scientific research, EU law, however, does not contain any rules. For this reason, the Charter does not apply in the narrow sense of the word."
https://zoek.officielebekendmakingen.nl/ah-tk-20182019-1367.html