Szabadságok
16. cikk - A vállalkozás szabadsága
A vállalkozás szabadságát, az uniós joggal és a nemzeti jogszabályokkal és gyakorlattal összhangban, el kell ismerni.
E cikk a Bíróság ítélkezési gyakorlatán alapul, amely elismerte a kereskedelmi és gazdasági tevékenység gyakorlásának szabadságát (lásd a 4/73. sz. Nold-ügyben 1974. május 14-én hozott ítéletet [EBHT 1974., 491. o., indokolás: 14. pont] és a 230/78. sz. SpA Eridania és társai ügyben 1979. szeptember 27-én hozott ítéletet [EBHT 1979., 2749. o., indokolás: 20. és 31. pont]), valamint a szerződési szabadságot (lásd, többek között, a 151/78. sz. Sukkerfabriken Nykøbing-ügyben hozott ítéletet [EBHT 1979., 1. o., indokolás: 19. pont] és a C-240/97. sz. Spanyolország kontra Bizottság ügyben 1999. október 5-én hozott ítéletet [EBHT 1999., I-6571. o., indokolás: 99. pont]), továbbá az Európai Unió működéséről szóló szerződés 119. cikkének (1) és (3) bekezdésén, amely elismeri a szabad versenyt. Természetesen e jogot az uniós jog és a nemzeti jogszabályok tiszteletben tartásával kell gyakorolni. E jog a Charta 52. cikkének (1) bekezdésében meghatározott korlátozásoknak vethető alá.
Article 46. The economy of Lithuania shall be based on the right of private ownership, freedom of individual economic activity, and economic initiative. The State shall support economic efforts and initiative that are useful to society. The State shall regulate economic activity so that it serves the general welfare of the Nation. The law shall prohibit the monopolisation of production and the market, and shall protect freedom of fair competition. The State shall defend the interests of the consumer. Article 48. Everyone may freely choose a job or business, and shall have the right to have proper, safe, and healthy conditions at work, as well as to receive fair pay for work and social security in the event of unemployment.
46 straipsnis. Lietuvos ūkis grindžiamas privačios nuosavybės teise, asmens ūkinės veiklos laisve ir iniciatyva. Valstybė remia visuomenei naudingas ūkines pastangas ir iniciatyvą. Valstybė reguliuoja ūkinę veiklą taip, kad ji tarnautų bendrai tautos gerovei. Įstatymas draudžia monopolizuoti gamybą ir rinką, saugo sąžiningos konkurencijos laisvę. Valstybė gina vartotojo interesus. 48 straipsnis. Kiekvienas žmogus gali laisvai pasirinkti darbą bei verslą ir turi teisę turėti tinkamas, saugias ir sveikas darbo sąlygas, gauti teisingą apmokėjimą už darbą ir socialinę apsaugą nedarbo atveju.
Art. 41. Private economic enterprise is free. It may not be carried out against the common good or in such a manner that could damage safety, liberty and human dignity. The law shall provide for appropriate programmes and controls so that public and private-sector economic activity may be oriented and co-ordinated for social purposes.
Art. 41. L'iniziativa economica privata è libera.Non può svolgersi in contrasto con l'utilità; sociale o in modo da recare danno alla sicurezza, alla libertà, alla dignità umana. La legge determina i programmi e i controlli opportuni perché l'attività economica pubblica e privata possa essere indirizzata e coordinata a fini sociali.
Article 45.2. The State shall, in particular, direct its policy towards securing:(...) iii. That, especially, the operation of free competition shall not be allowed so to develop as to result in the concentration of the ownership or control of essential commodities in a few individuals to the common detriment. Article 45.3.1. The State shall favour and, where necessary, supplement private initiative in industry and commerce. Article 45.3.2. The state shall endeavour to secure that private enterprise shall be so conducted as to ensure reasonable efficiency in the production and distribution of goods and as to protect the public against unjust exploitation.
M) cikk (Alapvetés) (1) Magyarország gazdasága az értékteremtő munkán és a vállalkozás szabadságán alapszik. […]
XI. cikk (SZABADSÁG ÉS FELELŐSSÉG) […] (3) Törvény a felsőfokú oktatásban való részesülés anyagi támogatását meghatározott időtartamú olyan foglalkoztatásban való részvételhez, illetve vállalkozási tevékenység gyakorlásához kötheti, amelyet a magyar jog szabályoz. XII. cikk (SZABADSÁG ÉS FELELŐSSÉG) (1) Mindenkinek joga van a munka és a foglalkozás szabad megválasztásához, valamint a vállalkozáshoz. Képességeinek és lehetőségeinek megfelelő munkavégzéssel mindenki köteles hozzájárulni a közösség gyarapodásához. […]
Article M (Foundation) (1) The economy of Hungary shall be based on work which creates value, and on freedom of enterprise. […] Article XI (Freedom and Responsibility) […] (3) An Act may provide that financial support of higher education studies shall be subject to participation for a specific period in employment or to performing entrepreneurial activities for a specific period, regulated by Hungarian law. Article XII (Freedom and Responsibility) (1) Everyone shall have the right to choose his or her work, and employment freely and to engage in entrepreneurial activities. Everyone shall be obliged to contribute to the enrichment of the community through his or her work, in accordance with his or her abilities and potential. […]
Article 12 (1) All Germans shall have the right freely to choose their occupation or profession, their place of work and their place of training. The practice of an occupation or profession may be regulated by or pursuant to a law.
Article 5 (1) All persons shall have the right to develop freely their personality and to participate in the social, economic and political life of the country, insofar as they do not infringe the rights of others or violate the Constitution and the good usages [...]; Article 106 (2) Private economic initiative shall not be permitted to develop at the expense of freedom and human dignity, or to the detriment of the national economy.[...]
Artikel 12 (1) Alle Deutschen haben das Recht, Beruf, Arbeitsplatz und Ausbildungsstätte frei zu wählen. Die Berufsausübung kann durch Gesetz oder auf Grund eines Gesetzes geregelt werden.
Άρθρo 5 (1). Kαθένας έχει δικαίωμα να αναπτύσσει ελεύθερα την πρoσωπικότητά τoυ και να συμμετέχει στην κoινωνική, oικoνoμική και πoλιτική ζωή της Xώρας, εφόσoν δεν πρoσβάλλει τα δικαιώματα των άλλων και δεν παραβιάζει τo Σύνταγμα ή τα χρηστά ήθη. [...] Άρθρο 106 (2). H ιδιωτική oικoνoμική πρωτoβoυλία δεν επιτρέπεται να αναπτύσσεται σε βάρoς της ελευθερίας και της ανθρώπινης αξιoπρέπειας ή πρoς βλάβη της εθνικής oικoνoμίας. [...]
Section 18 The right to work and the freedom to engage in commercial activity Everyone has the right, as provided by an Act, to earn his or her livelihood by the employment, occupation or commercial activity of his or her choice. (...)
18 § Oikeus työhön ja elinkeinovapaus Jokaisella on oikeus lain mukaan hankkia toimeentulonsa valitsemallaan työllä, ammatilla tai elinkeinolla. (...)
Article 31. Citizens of Estonia have the right to engage in entrepreneurial activity and to form commercial associations and federations. The law may provide conditions and procedures that circumscribe the exercise of this right. Unless otherwise provided by law, citizens of foreign states and stateless persons in Estonian territory enjoy this right equally with citizens of Estonia.
§ 31. Eesti kodanikel on õigus tegelda ettevõtlusega ning koonduda tulundusühingutesse ja -liitudesse. Seadus võib sätestada selle õiguse kasutamise tingimused ja korra. Kui seadus ei sätesta teisiti, siis on see õigus võrdselt Eesti kodanikega ka Eestis viibivatel välisriikide kodanikel ja kodakondsuseta isikutel
§ 74. Alle indskrænkninger i den fri og lige adgang til erhverv, som ikke er begrundede i det almene vel, skal hæves ved lov.
Section 74. Any restraint on the free and equal access to trade, which is not based on the interest of the general public, shall be abolished by statute.
Article 25 1. Every person has the right to practice any profession or to carry on any occupation, trade or business. 2. The exercise of this right may be subject to such formalities, conditions or restrictions as are prescribed by law and relate exclusively to the qualifications usually required for the exercise of any profession or are necessary only in the interests of the security of the Republic or the constitutional order or the public safety or the public order or the public health or the public morals or for the protection of the rights and liberties guaranteed by this Constitution to any person or in the public interest: Provided that no such formalities, conditions or restrictions purporting to be in the public interest shall be prescribed by a law if such formality, condition or restriction is contrary to the interests of either Community. 3. As an exception to the aforesaid provisions of this Article a law may provide, if it is in the public interest, that certain enterprises of the nature of an essential public service or relating to the exploitation of sources of energy or other natural resources shall be carried out exclusively by the Republic or a municipal corporation or by a public corporate body created for the purpose by such law and administered under the control of the Republic, and having a capital which may be derived from public and private funds or from either such source only: Provided that where such enterprise has been carried out by any person, other than a municipal corporation or a public corporate body, the installations used for such enterprise shall, at the request of such person, be acquired on payment of a just price, by the Republic or such municipal corporation or such public corporate body, as the case may be.
ΑΡΘΡΟΝ 25 1. Έκαστος έχει το δικαίωμα να ασκή οιονδήποτε επάγγελμα ή να επιδίδεται εις οιανδήποτε απασχόλησιν, εμπόριον ή επικερδή εργασίαν. 2. Η άσκησις του δικαιώματος τούτου δύναται να υπαχθή εις τους υπό του νόμου τιθεμένους όρους, περιορισμούς ή διατυπώσεις, αναφερομένους αποκλειστικώς εις τα συνήθως απαιτούμενα διά την άσκησιν οιουδήποτε επαγγέλματος προσόντα ή οίτινες είναι απαραίτητοι μόνον προς το συμφέρον της ασφαλείας της Δημοκρατίας ή της συνταγματικής τάξεως ή της δημοσίας ασφαλείας ή της δημοσίας τάξεως ή της δημοσίας υγιείας ή των δημοσίων ηθών ή της προστασίας των δικαιωμάτων και ελευθεριών των ηγγυημένων υπό του Συντάγματος εις οιονδήποτε πρόσωπον ή προς το δημόσιον συμφέρον υπό τον όρον ότι διατυπώσεις, όροι και περιορισμοί δεν θα τίθενται διά νόμου κατ’ επίκλησιν του δημοσίου συμφέροντος εφ’ όσον είναι αντίθετοι προς τα συμφέροντα εκατέρας κοινότητος. 3. Κατ’ εξαίρεσιν των προμνησθεισών διατάξεων του παρόντος άρθρου ο νόμος δύναται να ορίση, εφ’ όσον τούτο συνάδη προς το δημόσιον συμφέρον, ότι ωρισμέναι επιχειρήσεις παρέχουσαι ουσιώδη δημοσίαν υπηρεσίαν ή σχετικαί προς την εκμετάλλευσιν των πηγών ενεργείας ή άλλων φυσικών πόρων θα ασκώνται αποκλειστικώς υπό της Δημοκρατίας ή υπό δήμου ή υπό νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου ιδρυομένου προς τον σκοπόν τούτον υπό του ανωτέρω νόμου και διοικουμένου υπό τον έλεγχον της Δημοκρατίας και του οποίου το κεφάλαιον δύναται να προέρχηται εκ δημοσίων και ιδιωτικών πόρων ή μόνον εξ εκατέρας των πηγών τούτων.Εφ’ όσον όμως τοιαύτη επιχείρησις ησκείτο υπό οιουδήποτε προσώπου, πλην δήμου ή νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου, αι χρησιμοποιηθείσαι διά την τοιαύτην επιχείρησιν εγκαταστάσεις τη αιτήσει του ενδιαφερομένου εξαγοράζονται επί τη καταβολή δικαίου τιμήματος υπό της Δημοκρατίας ή του δήμου ή του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου, αναλόγως της περιπτώσεως.
Article 49 Free enterprise and free markets shall form the foundation of the economic system of the Republic of Croatia. The state shall ensure all entrepreneurs equal legal status on the market. The abuse of monopolies, as defined by law, shall be forbidden. The state shall encourage the economic progress and social welfare of its citizens, and care for the economic development of all regions. The rights acquired through the investment of capital shall not be infringed by law or any other legal act. Foreign investors shall be guaranteed free transfer and repatriation of profits and invested capital.
Article 50 (2) Free enterprise and property rights may be exceptionally restricted by law for the purposes of protecting the interests and security of the Republic of Croatia, nature and the human environment and human health.
