Article 15 - Freedom to choose an occupation and right to engage in work
Article 16 - Freedom to conduct a business
Article 17 - Right to property
“(…) the circumstances of the case do not allow to analyse it from the perspective of Article 15 CFR given the fact that this provision concerns choosing an occupation and engaging in work, which means that its beneficiaries are natural persons who choose an occupation and engage in work. A legal person does not belong to this group in principle because of not having an occupation.” “(…) the Charter constitutes a set of rightsaimed at safeguarding respect for human dignity, freedom, equality and solidarity, and its interpretation should integrate this objective. However, rights and freedoms guaranteed by the Charter are of no absolute character. Primacy should be recognised of the rights that guarantee fundamental freedoms, such as: dignity, the right to life, the right to physical and psychical integrity, healthcare or the right to liberty and personal security, over economic rights. This is indicated in the Preamble, which reads that the Union is founded on the indivisible, universal values of human dignity, freedom, equality and solidarity; it is based on the principles of democracy and the rule of law. It places the individual at the heart of its activities, by establishing the citizenship of the Union and by creating an area of freedom, security and justice, but also by the sequence in which certain freedoms are regulated in the EU Charter of fundamental rights. Furthermore, it should be mentioned that the Charter itself provides for a possibility to impose restrictions with regard to the freedom to conduct a business and the right to property, by stating that the freedom to conduct a business in accordance with Union law and national laws and practices is recognised and that the use of property may be regulated by law in so far as is necessary for the general interest (and this is the case in this situation). The gambling industry carries a risk of players’ addiction, and its monitoring and limiting the availability of gambling, thus minimising its impact on the society, constitutes an aim recognised by the CJEU. Therefore, domestic legislation that does not prohibit entirely organising of gambling but only contains provisions aimed at decreasing the availability and expanding control over the sector, cannot be seen as violating rights and freedoms enshrined in the Charter (judgements of the Supreme Administrative Court: of 29 May
2018, case no II GSK 3167/17, of 18 December 2018, case no II GSK 5080/16). There is no reason, thus, to find a violation of Articles 15-17 of the Charter on the part of the court of the first instance, which applied the provisions of the Gambling Act.”
„(…) stan faktyczny niniejszej sprawy nie pozwala na jej analizę pod kątem naruszenia art. 15 Karty Praw Podstawowych, gdyż przepis ten dotyczy prawa wyboru zawodu i wykonywania pracy, co oznacza, że beneficjentami przyznanych nim praw są osoby fizyczne, które wybierają zawód i go wykonują. Do kręgu takich podmiotów z zasady nie może należeć osoba prawna, która zawodu nie posiada.” „(…) Karta stanowi zbiór praw mających na celu zagwarantowanie poszanowania godności ludzkiej, wolności, równości i solidarności i wykładnia jej przepisów winna uwzględniać ten cel. Przy czym prawa i wolności gwarantowane Kartą nie mają charakteru absolutnego. Należy przyznać prymat prawom gwarantującym wolności nadrzędne, takie jak: godność, prawo do życia, prawo do poszanowania swej integralności fizycznej i psychicznej, ochrona zdrowia czy prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego, nad prawami ekonomicznymi. Wskazuje na to Preambuła stanowiąca, że Unia jest zbudowana na niepodzielnych, powszechnych wartościach godności ludzkiej, wolności, równości i solidarności; opiera się na zasadach demokracji i państwa prawnego. Poprzez ustanowienie obywatelstwa Unii oraz stworzenie przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości stawia jednostkę w centrum swych działań, kładzie nacisk na prawa osobiste, ale także kolejność,
w jakiej dane wolności są uregulowane w Karcie Praw Podstawowych UE. Ponadto podkreślić należy, że sama Karta przewiduje możliwość nakładania ograniczeń w odniesieniu do wolności prowadzenia działalności gospodarczej i prawa własności, stwierdzając, że istnieje "wolność prowadzenia działalności gospodarczej", ale "zgodnie z prawem wspólnotowym oraz ustawodawstwami i praktykami krajowymi", a także, że "korzystanie z własności może podlegać regulacji ustawowej, jeśli jest to konieczne ze względu na interes ogólny", a taka sytuacja ma miejsce w niniejszej sprawie. Ponieważ sektor hazardowy niesie ryzyko uzależnienia osób grających od hazardu, a jego monitorowanie i ograniczanie dostępności gier hazardowych, a co za tym idzie minimalizacja jego wpływu na społeczeństwo jest celem uznanym przez Trybunał Sprawiedliwości UE. Tak więc ustawodawstwo krajowe, które nie zakazuje całkowicie organizowania gier hazardowych, a jedynie zawiera regulacje mające na celu zmniejszenie dostępności do hazardu i zwiększenie kontroli nad branżą hazardową, nie może być uznane na naruszające prawa i wolności człowieka przewidziane w Karcie Praw Podstawowych (wyroki NSA z 29 maja 2018 r., sygn. akt II GSK 3167/17,.18 grudnia 2018 r., sygn. akt II GSK 5080/16). Tym samym nie ma podstaw do uznania, że Sąd I instancji, stosując przepisy ustawy o grach hazardowych, naruszył art. 15-17 Karty Praw Podstawowych.”
