Czym są prawa podstawowe?

© Unsplash/Oliver Cole
Prawa podstawowe są prawami i wolnościami, przysługującym każdej osobie w Unii Europejskiej. Są takie same, niezależnie od tego, skąd pochodzisz, w co wierzysz oraz w jaki sposób żyjesz.

Prawa te egzekwują istotne zasady, takie jak godność, uczciwość, szacunek i równość. Określają standardy dotyczące tego, jak obecnie żyjemy i pracujemy w Europie.

Prawa podstawowe stanowią centralny element projektu europejskiego. Unia Europejska zawarła je w swojej Karcie Praw Podstawowych. Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej została utworzona, by je wspierać i chronić.

Niezależnie od tego dziedzictwa, istnieje wiele wyzwań w zakresie praktykowania praw podstawowych. Agencja gromadzi i analizuje dane, aby zrozumieć te wyzwania i zaradzić im.

Współpracujemy z instytucjami UE, państwami członkowskimi oraz społeczeństwem obywatelskim. Razem pomagamy zapewnić realne egzekwowanie praw podstawowych dla wszystkich osób mieszkających w UE.

Czym jest Karta praw podstawowych Unii Europejskiej?

Karta praw podstawowych Unii Europejskiej stanowi unijny katalog praw człowieka. Jej 50 artykułów zawiera prawa i wolności należące do wszystkich osób w UE.

Przepisy ogólne zawarte w Karcie określają jej szczegółową interpretację i zastosowanie. Państwa członkowskie działając w obszarze prawa Unii Europejskiej zobowiązane są do poszanowania i przestrzegania przepisów Karty.

Kartę opracował Konwent Europejski w 1999 r. Parlament Europejski ogłosił ją rok później. Karta w pełni nabyła moc prawną traktatem lizbońskim w dniu 1 grudnia 2009 r.

Kiedy władze zobowiązane są stosować Kartę?

Karta praw podstawowych obowiązuje państwa członkowskie „wyłącznie w momencie (...) wdrażania unijnego prawa.” Prawo unijne ma jednak często zastosowanie na poziomie krajowym. Wpływa na istotne części praw i kształtowania polityki państw członkowskich.

Stawia sędziów, polityków, urzędników państwowych i praktyków prawa w roli głównych przedstawicieli Karty. Karta ma zastosowanie w każdym przypadku wykonywania pracy w obszarze prawa UE.

Kwestia, czy Karta ma zastosowanie, ma zasadnicze znaczenie dla właściwego wdrażania prawa Unii. Podręcznik FRA dotyczący Stosowania Karty praw podstawowych proponuje wskazówki.