17
December
2020

Podręcznik europejskiego prawa dotyczącego azylu, granic i imigracji - Wydanie 2020

Europejska konwencja praw człowieka i prawo UE stanowią coraz ważniejsze ramy ochrony praw cudzoziemców. Prawodawstwo Unii Europejskiej w dziedzinie azylu, granic i imigracji szybko się rozwija. Europejski Trybunał Praw Człowieka posiada imponujący dorobek orzeczniczy odnoszący się w szczególności do art. 3, 5, 8 i 13 EKPC. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej coraz częściej otrzymuje wnioski o wypowiedzenie się w sprawie wykładni przepisów prawa Unii Europejskiej w tej dziedzinie. Trzecie wydanie niniejszego podręcznika, uaktualnione do lipca 2020 r., w przystępny sposób przedstawia prawodawstwo Unii Europejskiej oraz dorobek orzeczniczy obu trybunałów europejskich. Jest on przeznaczony dla prawników praktyków, sędziów, prokuratorów, urzędników imigracyjnych i organizacji pozarządowych w państwach członkowskich UE i Rady Europy.
Informacje ogólne

Od 2011 r. Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej, Rada Europy i Europejski Trybunał Praw Człowieka publikują podręczniki dotyczące różnych dziedzin prawa europejskiego. Niniejszy podręcznik zawiera przegląd europejskich norm prawnych dotyczących azylu, granic i imigracji oraz wyjaśnia obowiązujące środki Rady Europy i Unii Europejskiej.

Podręcznik ten jest przeznaczony dla prawników, sędziów, prokuratorów, funkcjonariuszy straży granicznej, urzędników imigracyjnych i innych osób pracujących z organami krajowymi, a także dla krajowych instytucji praw człowieka, organizacji pozarządowych i innych organów, które mogą mieć do czynienia z zagadnieniami prawnymi z omawianych dziedzin.

Podręcznik ten jest przeznaczony dla prawników, sędziów, prokuratorów, funkcjonariuszy straży granicznej, urzędników imigracyjnych i innych osób pracujących z organami krajowymi, a także dla krajowych instytucji praw człowieka, organizacji pozarządowych i innych organów, które mogą mieć do czynienia z zagadnieniami prawnymi z omawianych dziedzin.

Od czasu opublikowania drugiego wydania niniejszego podręcznika w 2014 r. nastąpiły istotne zmiany w europejskim prawie dotyczącym azylu, granic i imigracji. Na przykład w ramach szeregu przyjętych instrumentów UE modernizuje się lub tworzy nowe wielkoskalowe unijne systemy technologii informacyjnej do zarządzania migracją. Wprowadzono również drobniejsze zmiany legislacyjne, na przykład w dorobku Schengen w zakresie granic, nielegalnej migracji i wiz.

Podobnie Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wyjaśnił w swoim stale poszerzającym się orzecznictwie szereg kwestii prawnych wynikających z wdrażania unijnego prawa migracyjnego i azylowego. Europejski Trybunał Praw Człowieka wydał również szereg ważnych wyroków, zwłaszcza w dziedzinie warunków przyjmowania osób ubiegających się o azyl. W świetle tych zmian podręcznik wymagał aktualizacji w celu zapewnienia, aby zawarte w nim wytyczne prawne pozostały aktualne.

Brexit

Since the UK’s withdrawal from the EU as of 1 February 2020, British nationals are now third-country nationals.

After the transition period expired at the end of 2020, legal relations between the EU and the United Kingdom are governed, as of 1 January 2021, by the EU-UK Trade and Cooperation Agreement and its Protocols thereto.

The new arrangements set out the conditions for British nationals – who are exempt from visa requirement for short-term stays under Regulation (EU) 2019/592 – to work in, travel or move to the EU, paired with provisions on social security coordination.

The new treaty rules provide an additional basis for bilateral law enforcement cooperation to continue between the UK and the EU, including information-sharing on wanted and missing persons.

A Joint Political Declaration on Asylum and Returns notes the importance of good migration management and recognises the special circumstances arising from border controls and other complex travel arrangements. To this end, the UK intends to bilaterally negotiate with the most concerned EU Member States to reach practical arrangements on asylum, family reunion for unaccompanied children and irregular migration.